Wpływ warunków na jakość futerka króliczego

      Bardzo ważne są warunki otoczenia w jakich żyją króliki, mają one ogromny wpływ na jakość futerka. Futerka królików trzymanych na zimnie są bogate w puch oraz posiadają długie włosy ościste. Jeśli w hodowli króliki są stale trzymane w cieple, wpływa to ujemnie na ich futerka, puch królików jest wtedy rzadszy, a włosy ościste występują gęstniej, ale są one krótkie. Futerka takie są określane w hodowli królików mianem "płaskie". Ogromny wpływ na jakość futerka króliczego ma również pora roku oraz wiek i płeć.

      Zwierzęta ssące, które żyją w strefie umiarkowanej, zmieniają zazwyczaj swą okrywę włosową, czyli linieją, dwa razy do roku, podczas wiosny oraz jesieni. W ten sposób dostosowują swój organizm do zmienionych warunków atmosferycznych (temperatury oraz wilgotności powietrza). Udomowienie królików zmieniło ich przebieg linienia, co przyczyniło się do ich jakości futerka, zwłaszcza w okresie letnim. Zmiana włosa nie zachodzi równocześnie na całym ciele zwierzęcia. Zachodzi to w charakterystycznej kolejności, co pozwala na określenie okresu wylinki oraz na przewidywanie jej przebiegu. Linienie u królików przebiega przez wiele tygodni. Po skończonym wzroście, powstały włos maczugowaty pozostaje jeszcze w skórze tak długo, aż wytworzy się pod nim na brodawce skórnej nowy włos, który rosnąc wypchnie włos obumarły z jego pochwy. Włosy różnych gatunków zwierząt rosną z przeróżna szybkością. U królików rosnące włosy wydłużają się o 1-2 mm dziennie. W okresie linienia powstają na dolnej powierzchni skóry ciemne plamy, które czasami układają się w charakterystyczne rysunki. Powstawanie tych ciemnych plam na ciele, tłumaczy wyrastanie barwnych włosów, których zebrane obok siebie bogate w barwnik korzenie przeświecają przez skórę, powodując jej pociemnienie. Korzenie włosów zupełnie już wyrośniętych nie posiadają już barwnika, w związku z czym skóra futerka nie liniejąca jest jasna. Pojawianie się na skórze ciemnych plam jest zatem dowodem, że zwierzę w chwili śmierci nie ukończyło jeszcze linienia albo też świadczy o tym, że w niektórych miejscach na skórze, np. na zagojonych skaleczeniach po świerzbie itp. wyrastały mu świeże włosy.

      U królików rozróżniamy skórki letnie, skórki zimowe oraz skórki przejściowe.
Skórki letnie są pokryte na ogół włosem krótszym, grubszym i rzadszym niż skórki zimowe. Futerka letnie są również z reguły ubogie w puch. Skórka letnia jest grubsza i sztywniejsza od zimowej, jest porowata i posiada mniej regularne utkanie. Włosy ościste w letnich skórkach są osadzone tak głęboko, że nieraz można zauważyć ich cebulki jako czarne punkty po lewej stronie skóry. Futerka letnie królików są mniej cenne niż zimowe. Włosy porastają skórki zimowe gęściej, są także dłuższe i cieńsze niż włosy letnie. Najpiękniejsze są najczęściej futerka zimowe z początkiem zimy. W tym okresie są one najbardziej puszyste i najpiękniej zabarwione. Czas dojrzewania skórek zależy jednak od warunków wychowu i utrzymania królików. Na ogół jednak możemy przyjąć, że najodpowiedniejszym okresem uboju królików futerkowych jest zima, od grudnia do lutego. W tym czasie bowiem linienie u większości królików już nie występuje a futerka ich są najlepsze.

      Jakość futerka króliczego zależy również od jego wieku. Młode króliczęta rodzą się prawie zupełnie nieowłosione (nagie). Pierw porastają one okrywą wełniastą, która lepiej je chroni przed chłodem. Na delikatnej skórze młodych królików wyrastają miękkie i cienkie włosy. Ale już u młodych królików można wyróżnić wszystkie trzy typowe formy włosa, a więc włosy przewodnie, ościste oraz puch. Bardzo często ta pierwsza okrywa królicząt bywa inaczej zabarwiona niż u królików dorosłych i dopiero z czasem, po kolejnych wylinkach przybiera właściwą i główną barwę. Po upływie paru tygodni od urodzenia tworzy się u królika druga okrywa. Jest już ona grubsza oraz bardziej sztywna. Pod względem ubarwienia jest ona już zazwyczaj podobna do formującej się po drugim linieniu pierwszej okrywy króliczej. Późnej różnice w futerkach króliczych dorosłych królików są już mniej wyraźne, sierść starszych królików bywa zazwyczaj coraz dłuższa.

      Futerka królicze wykazują również różnice płciowe. Skórki samic porastają z reguły włosy krótsze i delikatniejsze niż u samców. Czasami zachodzi potrzeba poddania ubojowi pewnej liczby królików także i latem, czy to z braku miejsca w klatkach króliczych, czy w związku z zapotrzebowaniem na mięso. Skórki uzyskiwane w tym czasie zazwyczaj zaliczano do braków. Potem szły one na wyroby białoskórnicze, a uzyskiwaną z nich sierść przerabiano na filc. Aby uniknąć marnowania surowca, należy zawsze przed ubojem, zwłaszcza gdy zamierzamy dokonać go wiosną lub latem, sprawdzić, czy futerko w pełni już dojrzało i czy wszystkie włosy ukończyły na nim swój wzrost. Można to rozpoznać poprzez rozdzielanie lub rozdmuchiwanie włosów po charakterystycznym jasnoróżowym zabarwieniu skóry.

      Linienie nie przebiega równomiernie na całym ciele zwierzęcia. U królika wylinka zaczyna się na ogonie oraz na podgardlu. Później stopniowo przenosi się pierścieniem na szyję i na zad oraz uda. Następne przechodzi na grzbiet oraz podbrzusze, później na boczne partie królika. Linienie kończy się w okolicy guzów biodrowych miednicy. U niektórych zwierząt, zanim jeszcze skończy się pierwsze linienie, zaczynają linieć od nowa. Można to rozpoznać po występowaniu równoczesnym ciemnych plam na skórze ogona oraz boków ciała, bądź ogona i grzbietu. W takiej sytuacji hodowca królików, musi podjąć decyzję, czy czeka do końca rozpoczynającej się wylinki, czy też zabije królika godząc się jednocześnie już odgórnie z tym, że uzyskane przez niego futro w takich warunkach będzie charakteryzowało się gorszą jakością. Nawet doskonale dojrzałe futerka królicze nie są wszystkie tak samo cenne. Ponieważ ich wartość zależy od gęstości, barwy oraz pięknego zdrowego wyglądu, jak również od długości, sprężystości, elastyczności i mocy.

      Bardzo duży wpływ na wartość futerka króliczego ma również wielkość skórki. Przy jednakowej jakości okrywy większe futerko jest zawsze bardziej wartościowe, niż małe. Zazwyczaj na ogół jednak futerka królików ras ciężkich mięsnych są gorsze niż mniejsze futerka królików futerkowo-mięsnych. Jako średnią wielkość skorki królików ras olbrzymich np. barany francuskie, przyjmuje się 1700 -2300cm? powierzchni. Skórki królików niebieskich wiedeńskich, szampańskich i szynszyli powinny osiągać 1350-1800cm? powierzchni. Wielkość skórek króliczych białych wiedeńskich oraz dość nietypowych skórek rożnych mieszańców waha się w granicach 900-1350 cm?. Wyprawiona skórka królicza waży średnio 75g. Im skórka taka jest większa i cięższa, tym bardziej wzrasta jej wartość. Cena małych skórek bywa o połowę niższa niż cena skórek dużych. Przystępując do oceny futerka króliczego rozpoczynamy od określenia jego barwy. Ocenę skorki należy wykonywać przy bardzo dobrym świetle dziennym, lecz nie bezpośrednio na słońcu.

      Strefowe zabarwienie włosów u królików badamy oglądając sierść na grzbiecie i na bokach królika. U zwierząt dorosłych barwę sierści najlepiej można określić podczas zimy, od listopada do lutego. Umaszczenie młodych zwierząt określamy dopiero po ukończeniu przez nie czterech miesięcy i to niezależnie od pory roku, zaś u młodszych królików bardzo często barwa futerka różni się od typowej dla rasy ocenianego zwierzęcia.

      Gęstość futra dorosłych królików bada się również zimą, gdy puch już w całości odrośnie. W okresie marca rozpoczyna się wiosenne linienie, dlatego określana w tym czasie gęstość futerka nie jest już charakterystyczna. W hodowli królików gęstość futerka określa się na podstawie wielkości dna rozetki powstającej przy rozdmuchiwaniu sierści na grzbiecie i na bokach ciała królika. Jeżeli futro królika jest bardzo gęste, to przy rozdmuchiwaniu włosów na dnie powstającego lejka nie odsłania się naga skóra, a włosy ściśle przylegają do siebie. Czym okrywa królika jest rzadsza, tym widoczna powierzchnia odsłaniającej się przy rozdmuchiwaniu sierści nie porośniętej skóry jest większa, tak że w futerkach już zupełnie rzadkich wielkości jego (nagiego dna lejka) dochodzi do 12mm?.

      Bardzo ważną rzeczą jest dobre zdjęcie i prawidłowe przechowywanie skórek. Nawet niewielkie, znikome błędy w wysuszaniu oraz oczyszczaniu z resztek tłuszczu i mięsa obniżają wartość futerka o blisko 10%. Wartość skórek porozdzieranych i miejscami wyłysiałych jest w każdej kategorii o połowę niższą niż wartość skórek dobrych, prawidłowo zdjętych i przechowywyanych.

      Skórki królicze nie nadające się na futerka, liniejące lub miejscami uszkodzone przy suszeniu, wykorzystuje się w białoskórnictwie, podczas gdy usuwane z nich włosy przerabia się na filc. Jakkolwiek więc wartość takich skórek jest o wiele niższa niż wartość skórek futerkowych pierwszej jakości, to jednak nie należy ich nie doceniać, ponieważ i one są przydatne dla przemysłu oraz przyczyniają się do zwiększania rezerw surowcowych kraju. Dzięki prawidłowemu wyprawieniu i ufarbowaniu skórek króliczych, możemy uzyskać doskonały lekki i miękki materiał na obuwie, rękawiczki, portfele, torebki itd.