Trzebienie (kastracja)

     W hodowli królików zabiegowi trzebienia (kastracji) poddaje się wyłącznie samców, trzebienie samic jest bardzo ryzykownym i trudnym zabiegiem nieprzynoszącym żadnych korzyści, dlatego zasadniczo się do nie stosuje. W hodowlach amatorskich rzadko występuje potrzeba przeprowadzenia kastracji królików, zwłaszcza jeśli stale można liczyć na korzystny zbyt rozpłodników. W takich warunkach hodowca osiąga zwykle korzyści znacznie przewyższające dochód możliwy do osiągnięcia ze sprzedaży materiału rzeźnego i skórek. Inaczej wygląda to w dużych fermach hodowlanych. W takich hodowlach kastracja nadliczbowych samców jest celowe i przynosi bardzo duże korzyści gospodarcze. Jedną z takiej korzyści jest możliwość trzymania razem w klatkach większej ilości królików,
bez obawy o występowanie ciągłych bójek i wynikających w ich następstwach
ciężkich nieraz okaleczeń. Samce po kastracji szybciej przybierają na wadzę
i mają skłonność do osadzania mięsa i tłuszczu. Pozwala to na szybsze ukończenie,
a zatem i potanienie ich tuczu. Samce najlepiej poddawać zabiegowi kastracji w wieku 4 miesięcy.



Istnieją dwie metody na przeprowadzenie zabiegu trzebienia (kastracji) samców:


1.Podwiązywanie nasieniowodów bez usuwania jąder w czasie wykonywania zabiegu. Ta metoda jest łatwa i może ją przeprowadzić bez żadnych obaw każdy hodowca .
     Podczas podwiązywania jąder samcowi, należy posługiwać się mocną jedwabną nicią, w ostateczności skręconym podwójnie końskim włosiem. Podczas zabiegu osoba, która pomaga, musi usiąść naprzeciwko osoby przeprowadzającej zabieg, trzymając królika grzbietem na dół, zaś głową zwróconą ku sobie i rozsuwa tylne nogi królika w ten sposób, w taki sposób, aby okolica jąder stała się łatwo dostępna. Osoba odpowiedzialna za przeprowadzenie kastracji, obejmując lewą ręką kolejno jedno, a następnie drugie jądro zakłada na nie pętle z nitki, którą zasuwa tak głęboko, aby całe jądro znalazło się na zewnątrz podwiązki. Po założeniu pętli należy dociągnąć ją możliwie silnie, zawiązując następnie na węzeł i obcinając zwisające końce.
Ten zabieg najlepiej jest przeprowadzać na młodych królikach, które mają wiek od 12 do 15 tygodni.
     Po podwiązaniu jądra i worka jądrowego (moszny), można zauważyć początkowo, że te miejsca nieco obrzmiewają, potem sinieją, następnie stają się stopniowo ciemno-liliowo-granatowe, aż na końcu przybierają prawie czarną barwę i zazwyczaj w wyniku końcowym po upływie kilkunastu dni odpadają zupełnie. Niestety, bezpośrednio po zabiegu kastracji, króliki odczuwają prawdopodobnie bardzo silny ból, stają się smutne i nieruchliwe, czasami nawet wstrzymują się od pobierania jakiejkolwiek karmy. Stan ten mija zazwyczaj bardzo szybko. Podczas zabiegu podwiązywania jąder należy postępować bardzo delikatnie, nie powinno się wykonywać żadnych zbyt silnych i gwałtownych ruchów, nie wolno szarpać i nie obciągać zbyt silnie jąder, ponieważ, przez takie zachowanie możemy jedynie przysporzyć królikowi niepotrzebnego dodatkowego bólu i strachu.Przez nieodpowiednie zachowanie podczas kastracji można narazić królika na bardziej poważniejsze powikłania, można doprowadzić do uszkodzenia lub przesunięcia narządów wewnętrznych, zwłaszcza mieszczących się w tylnej części jamy brzusznej.



2.Wycięcie jąder. Ten zabieg wymaga większej wprawy oraz doświadczenia fachowego .
     W celu przeprowadzenia kastracji królika poprzez wycięcie jąder, potrzebne są również dwie osoby. Osoba do pomocy jest odpowiedzialna za unieruchomienie na stole operacyjnym królika grzbietem do dołu, odciągając przy tym lekko na boki i zginając silnie ku przodowi jego tylne kończyny. Osoba odpowiedzialna za przeprowadzenie kastracji wyciska kolejno lewą ręką jądra aż do końca worka jądrowego (moszny), po czym ostrym nożem robi na worku jądrowym nad najbardziej wypukłą częścią jądra niewielkie nacięcie w kierunku podłużnym (do 8mm długości), przez które wydobywa na zewnątrz całe jądro wraz z najądrzem. Gdy wysunie się już z rany skręcony sznur ogona najądrza, należy przerwać nasieniowód, najlepiej poprzez skręcenie go, unieruchamiając jednak wcześniej palcami koniec przewodu tkwiący w ranie. Taki sposób oddzielenia jąder jest najlepszy, ponieważ zapobiega w znacznej mierze wystąpieniom jakichkolwiek krwotoków. Brzegi rany po skończonym zabiegu należy zbliżyć, jednak bez zaszywania czy też szczepiania. Jest to niezbędne do zapewnienia swobodnego odpływu zbierającego się ewentualnie w uchyłkach jamy worka jądrowego płynu surowiczego czy też ropy, tak zwanej "materii". Za pomocą takiej samej metody należy usunąć drugie jądro. Niezbyt duże ranki, które są pozostałością po kastracji królików, czyli po usunięciu jąder goją się zazwyczaj bez trudności. Podczas przeprowadzania takiego zabiegu, należy zachować jak największą sterylność. Miejsce w którym należy wykonać cięcie, należy oczyścić ciepłą wodą mydlaną, później natomiast należy ją otrzeć benzyną, a na końcu zajodynować. Narzędzia, które mamy zamiar użyć trzebienia (kastracji), muszą być bardzo ostre, bez jakichkolwiek śladów rdzy, a przede wszystkim przed operacją należy je wygotować. Niektórzy wykonują zabieg kastracji bez przestrzegania zasad sterylności, mogą się one udać, ale narażamy naszym brakiem odpowiedzialności i ostrożności króliki na niepotrzebne występowanie różnych stanów zapalnych i zakażeń połączonych z bardzo ciężkimi chorobami, ropniami, a nawet możemy doprowadzić do śmierci królika.
     Gdy ranki się już ostatecznie zabliźnią, dobrze jest zasmarować ich okolice czystym, obojętnym tłuszczem, np. czystą wazeliną. Niektórzy hodowcy królików z wieloletnim doświadczeniem zalecają aby głodzić króliki na kilkanaście godzin przed kastracją, ponieważ w ten sposób zmniejsza się prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań.




     Bezpośrednio po przeprowadzonej operacji należy umieścić królika na pewien czas w osobnej klatce, na obfitej ściółce z czystej długiej słomy, chroniąc w ten sposób rany przed zanieczyszczeniem, pomoże to także ustrzec cierpiące króliki przed napaścią zdrowych towarzyszy.
     Po upływie dwóch lub trzech dni, a czasami wcześniej, hodowca królików może bez obaw złączyć większą liczbę osobników po kastracji we wspólnej zagrodzie, do której wpuszcza się też młode samice, ponieważ nie grozi im tu już żadne niebezpieczeństwo.