Krycie i ciąża królików

     Dobrze jest klatki samców pomieścić osobno, tak aby nie stykały się one bezpośrednio z samicami ani też nie dochodził do nich zapach samic czy też zapach ich moczu, ponieważ drażni to samce i w rezultacie może odbić się ujemnie na ich zdrowiu. Dlatego najlepiej będzie, jeżeli klatki dla samców ustawimy w osobnym pomieszczeniu lub w króliczarniach prowadzonych pod gołym niebem z dala od reszty hodowli. Jeżeli sprawiałoby to zbyt duże trudności, trzeba umieszczać je przynajmniej z boku większego zespołu klatek lub w pomieszczeniach piętrowych na najwyższym piętrze.

     Krycie samicy powinno odbywać się zawsze pod kontrolą hodowcy. Za zupełnie niewłaściwe postepowanie musimy natomiast uważać zwyczaj wspólnego zamykania zwierząt na czas dłuższy w jednej klatce. W ten sposób bowiem po kilkunastu czy nawet kilkudziesięciu godzinach hodowca nie wie ostatecznie, czy samica została pokryta.

     Dobry hodowca przenosi samicę do klatki samca (nigdy przeciwnie) i czekając w pobliżu obserwuje, gdy nastąpi pokrycie, usuwa samicę z klatki samca.

     Zazwyczaj zwierzęta łączą się już po kilkunastu minutach, w czasie których samica początkowo ucieka (niezbyt zresztą gwałtowanie) przed samcem. Gdy natomiast królica nie chce przyjąć samca, wsuwa się zadem w róg klatki i broni się odpychając go i gryząc lub też ucieka, nie pozwalając samcowi na przybliżenie się do siebie. Takie zachowanie się samicy możemy zaobserwować zwłaszcza wówczas, gdy jest już zapłodniona i po kilku dniach po raz drugi wpuszcza się ją do klatki samca. Nie jest to zawsze pewną oznaką kotności , gdyż niekiedy kotne już samice dają się pokrywać ponownie.



     Za zupełnie wadliwe przy kojarzeniu zwierząt należy uważać przenoszenie samca do klatki samicy, gdyż w obcym otoczeniu czuje się on niepewny, wskutek czego zachowuje się trwożliwie oraz wahająco. Obawiając się niebezpieczeństwa obwąchuje najpierw ściany i katy obcej klatki, a dopiero potem zwraca uwagę na samicę. Hodowca traci przez to bardzo wiele czasu czekając na pokrycie.

     Za wskazówkę, że pokrycie zostało już dokonane, można uważać moment, gdy samice po kilku gwałtownych skokach, połączonych zazwyczaj z silnymi uderzeniami tylnych nóg o podłogę klatki, opuści nagle uszy i z piskliwym pomrukiem przewróci się na bok. Gdy to nastąpi, należy zaraz usunąć samicę z klatki samca.

     Niektórzy hodowcy radzą powtórzyć krycie jeszcze w dniu następnym. Postępowanie takie wpływa jednak, tylko w bardzo nieznacznym stopniu na podniesienie pewności zapłodnienia, toteż w praktyce można go zazwyczaj zniechęcać. Powtarzanie natomiast pokrywania tym samym samcem w ciągu jednego dnia nie ma praktycznego znaczenia, gdyż niepotrzebnie tylko wyczerpuje i rozdrażnia zwierzęta.

     Stwierdzono natomiast wielokrotnie korzystne następstwa krycia tej samej samicy kolejno dwoma samcami. Sposób ten daje większą pewność zapłodnienia i przyczynia się do zwiększenia liczebności miotów. Nie możemy go jednak stosować w hodowlach zarodkowych, gdzie ważne jest stwierdzenie, po jakim ojcu pochodzą uzyskane młode.



     Pokrycie nie zawsze jest równoznaczne z zapłodnieniem. Ważne jest więc, aby hodowca mógł w porę zorientować się, czy samice są kotne. Zalecany niejednokrotnie sposób powtórnego (kontrolnego) krycia samic po upływie tygodnia lub dziesięciu dni od pierwszego stanowienia nie jest zupełnie pewny. Stwierdzono bowiem już niejednokrotnie, że samice już wyraźnie kotne nawet na kilka dni przed wykotem przyjmowały jeszcze samca.

     Pewniejsza kontrolę stanowi wymacywanie rozwijających się płodów, sposób ten jednak wymaga już pewnej wprawy i ostrożności w postępowaniu.

     Oznaką, że samica jest kotna i że niedługo już będzie miała młode, jest nabrzmiewanie jej gruczołów mlecznych i ścielenie przez nią gniazda ze ściółki i z puchu, który wyskubuje sobie na podbrzuszu i na piersiach.

     Do ścielenia gniazda przystępuje samica normalnie po upływie czterech tygodni od pokrycia. Gdy jednak samica zaraz po stanowieniu ściele tzn. fałszywe gniazdo, jest to jedną z pewnych oznak, że zapłodnienie nie nastąpiło.

     Czasami występuje u królic tak zwana ciąża rzekoma. Dzieje się to wówczas , gdy po pokryciu i późniejszym jajeczkowaniu (tj. po wydaleniu dojrzałych jajeczek z jajnika) zapłodnienie jednak z jakiejś przyczyny nie nastąpiło. W takich wypadkach zanim pęknie pęcherzyk Graffa i powstające w ich miejsce ciałka żółte ulegają całkowitemu zanikowi w jajniku, królica zachowuje się jak gdyby była kotna, a nawet ściele przedwcześnie gniazdo. Stan ten jednak najczęściej szybko mija.

     Czasem samica niekotna nie chce przyjąć samca. Zamykanie wspólne zwierząt na czas dłuższy nie jest w takich wypadkach wskazane. Korzystne będzie raczej umieszczanie zwierząt w sąsiednich klatkach, tak aby mogły się one widzieć i obwąchiwać wzajemnie, a po paru dniach ponownie dopuszczenie ich do siebie. Jeżeli i w tym wypadku nie będzie oczekiwanego skutku, należy zwierzę usunąć z hodowli.

     Kotność królicy trwa zazwyczaj 30 dni, przeciąga się jednak niekiedy do pełnych 5 tygodni. Ilość młodych w miocie bywa bardzo rozmaita, najczęściej jednak 4 - 8 królicząt i tę liczbę należy uważać za prawidłową. Gdy w miocie jest mniej niż 4 sztuki młodych, dowodzi to małej płodności matki i leży poniżej granicy opłacalności hodowli. Jeżeli w miocie jest więcej niż 8 młodych, wówczas matka nie może zazwyczaj wszystkich odchować jednakowo starannie i dokładnie, ponieważ nie wystarcza jej pokarmu. W takim wypadku najsłabsze młode usuwamy albo też część miotu podkładamy innym, mniej płodnym samicom, jeżeli wykociły się one mniej więcej w tym samym czasie.

     Rozmnażanie królików nie jest związane z porą roku, lecz może nastąpić w okresach wybranych dowolnie przez hodowcę. Na ogół przyjmuje się, że pomiędzy wykotem a następnym pokryciem samicy powinno upłynąć 4 - 6 tygodni. Przy bardzo intensywnym systemie hodowli hodowca może więc doprowadzić do 5 miotów od jednej samicy w ciągu roku. Jest to już jednak bardzo wyczerpujące dla zwierząt i dlatego nie zaleca się powszechnego stosowania tak częstego krycia. Lepiej jest dać samicom możność wypoczynku przez pewien czas, aby zbyt częste wykoty nie odbijały się ujemnie na ich zdrowiu. Takie postepowanie zgadza się również z ogólnymi warunkami godpodarstwa, i to tym bardziej, że w czasie zimowych miesięcy wychów młodzieży trafia na ogół na duże trudności zarówno z powodu mrozów, jak też i z powodu braku odpowiedniej karmy, zwłaszcza zielenin bogatych w składniki witaminowe. Dlatego najpraktyczniej jest doprowadzić do uzyskania 3 miotów w roku, ale ostatni miot nie powinien wypaść później niż w sierpniu.