Zioła i chwasty stosowane w żywieniu królików

     Każdy kto hoduje króliki powinien posiadać dostateczne wiadomości botaniczne z zakresu paszoznawstwa, ponieważ wiedza ta jest bardzo pomocna w orientowaniu się wśród wielu uprawnych oraz dziko rosnących roślin. Niektóre rośliny stanowią cenną i bardzo pożywną paszę dla królików, zaś inne są bardzo małowartościowe, a jeszcze inne mogą być szkodliwe lub wręcz trujące dla królików. Oprócz poniżej opisanych roślin na pasze dla królików nadają się także inne zioła, miedzy innymi : bluszczyk kurdybanek, cykoria podróżnik, dąbrówka kosmata, dzika marchew, gajowiec żółty, gwiazdnica pospolita, jastrzębiec łąkowy, krwiściąg mniejszy, mak polny, mięta polna, nostrzyk żółty, powój polny, przytulia wiosenna, rdest powojowy, stokrotka trwała, tysiącznik oraz wierzbówka wąskolistna.






     Babka większa razem z mniszkiem lekarskim stanowi najbardziej lubianą paszę zieloną dla królików. Jest rośliną bardzo pospolitą rosnącą niemal przy wszystkich drogach. Baka większa jest doskonałą paszą dla młodych królików, ale ze względu na niski porost nie można jej zbierać i suszyć osobno na siano jako zapas na zimę.




     Barszcz zwyczajnynajczęściej rośnie w rowach i na łąkach. Czasami może osiągnąć bardzo imponujące wymiary. Barszcz zwyczajny posiada bardzo szorstką i owłosioną łodygę, która we wewnątrz jest pusta. Liście tej rośliny są trójdzielne, posiadają brzegi nieregularnie ząbkowane. Kwiatki ma bardzo drobne, w barwie białej, kwiatki znajdują się na wierzchołku łodygi. Barszcz zwyczajny stanowi bardzo dobrą paszę dla królików. Prawdopodobnie roślina ta bardzo dobrze wpływa na karmiące samice, tak samo jak mniszek lekarski. Młode rośliny barszczu można zakiszać, suszyć można wyłącznie rośliny już nieco starsze.





     Bylica pospolita jest rośliną rosnącą bardzo krzaczasto, maksymalnie może osiągnąć wysokość około 1 metra. Bylica pospolita posiada liście, które od spodu są srebrzysto omszone, posiadają bardzo wyraźny i charakterystyczny korzenny zapach. Bylica jest powszechnie występująca rośliną na nasypach kolejowych, przy drogach oraz miedzach. Króliki hodowlane spożywają ją bardzo chętnie w stanie świeżym. Bylica pospolita stanowi także dobrą pasze dla królików po ususzeniu, jak również pod postacią kiszonki. Nasiona zebrane z dojrzałych roślin stanowią bardzo dobry dodatek do paszy miękkiej. Bylica pospolita stanowi jedną z najcenniejszych roślin pastewnych w żywieniu królików.





     Farbownik lekarski bardzo łatwo można rozpoznać po charakterystycznych niebieskich kwiatkach oraz po ostrych i twardych włoskach, które pokrywają podługowate liście oraz łodygi. Farbownik lekarski rośnie zazwyczaj na lekkich gruntach, piaszczystych, bogatych w wapno. Króliki jedzą go chętnie w stanie świeżym.





     Gorczyca polna (ognicha) jest bardzo rozpowszechnionym żółto kwitnącym chwastem w uprawach roślin okopowych. Gorczyca polna idealnie nadaję się na paszę dla królików zarówno w stanie świeżym, podawana razem z innymi paszami zielonymi, jak również na siano (suszyć ją należy na kozłach) oraz na kiszonkę. Najlepiej gorczyca polna daje się wykorzystać pod postacią kiszonki, ponieważ inaczej króliki objadają wyłącznie pędy boczne, pozostawiając grube łodygi nietknięte w ogóle.





     Gorczyca świerzepa (łopucha) należy do jednych z najpospolitszych i bardzo trudnych do zwalczenia chwastów, które rosną na polach. Ten gatunek gorczycy może dorosnąć nawet do wysokości od 30 cm do 60 cm. Kwitnie na jasnożółto. Gorccyca świerzepa może być zadawana królikom bez żadnych obaw. Podczas zimy roślinę tą należy przechowywać wyrywaną z ziemi na krótko przed kwitnieniem, zaś następnie należy ją suszyć na kozłach.





     Glistnik pospolity (jaskółcze ziele) rośnie zazwyczaj przy ciemnistych drogach, w ogrodach oraz w parkach. Charakteryzuje się pomarańczowożółtym, ostrym, piekącym sokiem, dlatego bydło ani inne większe zwierzęta gospodarskie nie chcą go jeść. Jaskółcze ziele w stanie świeżym nadaje się jednak na paszę dla królików, które jedzą je bez szkody dla zdrowia.





     Iglica pospolita zazwyczaj rośnie na stokach i skarpach. Posiada czerwone łodygi oraz silnie owłosione i małe różowe kwiatki. Po mimo dość przykrego zapachu króliki zjadają iglice pospolitą chętnie, ale po zmieszaniu jej z innymi ziołami. Ze względu na nikły porost iglicy osobne zbieranie jej i suszenie na zimę na ogół nie opłaca się.





     Jaskier jadowity jest rośliną trującą, ale w bardzo ścisłych doświadczeniach przeprowadzonych przez Mongolda okazało się, że dla królików nie jest on szkodliwy i może być bez obaw skarmiany wyłącznie jako dodatek do innych pasz zielonych.





     Jasnota biała charakteryzuje się sercowatymi, ząbkowatymi liśćmi, które przypominają pokrzywę. Jasnotę białą można rozpoznać po jej czworobocznej łodydze. Roślina ta występuje bardzo masowo pośród przydrożnej roślinności oraz wśród traw. Króliki jedzą ją po zmieszaniu z innymi roślinami.





     Jasnota różowa rośnie bardzo pospolicie zazwyczaj na pustych grządkach, na miedziach oraz pod płotami. Na miejscach otwartych pełznie po ziemi, w zawartym zaś procesie wyrasta do góry. Roślina ta posiada zazwyczaj nie wiele liści i zalicza się do podszycia. Jest paszą, którą króliki jedzą bardzo chętnie.







     Komosa biała jest rośliną, która rośnie najczęściej na starych placach budowalnych oraz pod murami. Komosa biała jest zjadana przez króliki wyłącznie jako dodatek z inną zieleniną.








     Krwawnik pospolity jest powszechnie znany. Można go bardzo często spotkać przy drogach oraz na skarpach. Krwawnik pospolity stanowi jedną z najlepszych pasz dla królików. Po wysuszeniu tej rośliny na kozłach można otrzymać z niej bardzo idealne siano dla królików hodowlanych.







     Łoczyga pospolita rośnie na skrajach zarośli, w rowach oraz przy żywopłotach, kwitnie na żółto. Króliki jedzą łoczygę pospolitą bardzo chętnie, ponieważ jednak mają długie pędy, zaś stosunkowo mało liści, znaczenie jej jako paszy dla królików jest stosunkowo niewielkie.







     Łopian większy rośnie przy drogach, za budynkami, na wysypiskach pofabrycznych itp. Króliki jedzą łopian niechętnie, a jego liście nie nadają się do suszenia na siano.







     Mlecz zwyczajny może osiągnąć maksymalną wysokość około 1 metra, posiada żółte kwaiaty kolczasto zakończone, liście są ostro powycinane.
Mlecz należy do roślin które króliki zjadają bardzo chętnie.





     Mniszek lekarski (dmuchawiec) jest rośliną rosnącą na miedzach, przy drogach, na łąkach oraz na pastwiskach. Mniszek lekarski jest rośliną najchętniej zjadaną przez króliki. Idealnie nadaje się jako karma dla karmiących królic. Mniszek lekarski można zadawać królikom bez obaw w każdej ilości.Podczas wiosny mniszek lekarski stanowi pierwszą zieloną
paszę zadawaną królikom. Roślina ta nie nadaje się do suszenia na siano.




     Ostrożeń polny (oset polny) charakteryzuje się tym, że jak już gdzieś wyrośnie to bardzo trudno się go pozbyć, ponieważ posiada bardzo długie i głęboko sięgające korzenie. Ostrożeń polny jest rośliną którą unikają inne zwierzęta, zaś dla królików stanowi on bardzo dobrą paszę zwłaszcza, gdy skarmiamy go już w stanie przywiędłym bądź wysuszonym. Oset można suszyć na zimę jako siano bądź zakiszać. Jest to pasza o bardzo wysokiej strawności i mimo ostrych kolców bardzo chętnie jedzą ją króliki wszystkich ras.






     Perz jest rośliną bardzo pożywną i bardzo chętnie zjadaną przez króliki. Do skarmiania idealnie nadają się liście tej rośliny, jak również rozłogi perzu. Przed skarmianiem rozłogi należy dokładnie oczyścić z ziemi. Perz można skarmiać zarówno w stanie świeżym oraz suszonym.





     Przelot zwyczajny jest rośliną rosnącą na zboczach i stokach. Króliki jedzą go bardzo chętnie, powinno się jednak zachować pewną ostrożność przy skarmianiu tej rośliny. Najlepiej jest mieszać ją z innymi ziołami przed podaniem jej królikom do jedzenia.



     Pięciornik gęsi rośnie nisko, zazwyczaj na pastwiskach oraz na wybiegach dla zwierząt. Pięciornik gęsi nie jest zjadany przez inne zwierzęta gospodarskie, ani przez gęsi, dlatego tworzy szeroko rozpowszechniony porost, dzięki czemu można go zbierać w dużych ilościach ręcznie lub ścinając sierpem. Pięciornik gęsi ma liście porośnięte włoskami, ale mimo to jest bardzo chętnie zjadany w stanie świeżym, jak również po wysuszeniu na siano przez króliki.



     Podagrycznik pospolity jest rośliną rozpowszechnioną wśród krzewów ogrodowych oraz rośnie w parkach zielonych. Jest dość trudną do zwalczenia rośliną, ponieważ posiada długie ale bardzo łatwo łamliwe korzenie, z których z łatwością i bardzo szybko odrasta. Podagrycznik pospolity charakteryzuje się bardzo ostrą wonią, ale po mimo niej króliki jedzą tą roślinę bardzo chętnie i w każdej ilości. Roślina ta nie jest duża, dlatego zbieranie jej i suszenie nie jest opłacalne w żywieniu królików.



     Podbiał pospolity jest rośliną występującą zazwyczaj na stokach nasypów kolejowych oraz na skłonach rowów bądź kanałów. Charakterystyczne żółte kwiaty podbiału pospolitego rozwijają się w słońcu wiosennym wcześniej niż jego liście. Roślina ta zarówno świeża, jak i suszona stanowi doskonałą pasze dla królików i dzięki swym dietetycznym właściwością zapobiega tak częstemu u królików nieraz zabójczym wzdęciom. Króliki zjadają zazwyczaj świeży podbiał po zmieszaniu go z innymi paszami. Podbiał pospolity bardzo ciężko się suszy, dlatego najodpowiedniejszym sposobem przechowywania go jest kiszenie.



     Pokrzywa zwyczajna (głucha bądź ślepa pokrzywa) jest doskonałą paszą dla królików. Pokrzywę zwyczajną należy skarmiać dopiero po lekkim przewiędnięciu, wysuszoną na koziołkach bądź zakiszoną. Roślina ta może osiągnąć pokaźne rozmiary i ze względu na duże rozpowszechnienie może stanowić podstawę zimowej rezerwy paszy zadawanej królikom. Nasiona pokrzywy także nadają się na pokarm dla królików, jako dodatek do pasz miękkich.



     Rdest ptasi jest bardzo niepozorną rośliną rosnącą poziomo, ale czasami przy obfitym występowaniu jest zbitą runią, co uniemożliwia zbieranie jej bez trudu w większej ilości. Króliki jedzą rdest bardzo chętnie, zwłaszcza gdy już dojrzewają na nim nasiona.





     Rukiew znana jest ze swoich szerokich liści, roślinę tą można spotkać w ogrodach jak również pod postacią zdziczałą na wysypiskach i gruzach. Rukiew nadaję się na paszę wyłącznie po wcześniejszym zmieszaniu z innymi roślinami. Skarmianie rukwi suszonej daje lepsze wyniki w żywieniu królików niż skarmianie jej w postaci zielonki.












     Rumianek pospolity to roślina najpospolitsza spośród chwastów polnych. Może osiągnąć wysokość nawet 80 cm, rumianek pospolity można zbierać w dużych ilościach. Zbiór rumianku pospolitego należy przeprowadzać przed pełnym kwitnieniem, ponieważ w późniejszym etapie bardzo szybko drewnieje. Roślinę tą najlepiej skarmiać w postaci wysuszonej jako domieszkę do innych rodzajów siana.



     Rumianek bezpromieniowy jest rośliną która rośnie na mało uczęszczanych drogach, jak również na placach składowych. Króliki jedzą tą roślinę bardzo chętnie i ze smakiem w przeciwieństwie do bydła hodowlanego.









     Skrzyp polny jest postrachem ogrodników, chwast z powodu bardzo długich korzeni jest bardzo trudny do wytępienia. Po mimo bardzo dużej zawartości krzemionki, króliki bardzo chętnie go spożywają w stanie świeżym i suszonym. Wartość pokarmowa skrzypu polnego jest bardzo mała.





     Sporek polny stanowi bardzo dobrą paszę dla królików. Niestety sporek polny ma bardzo nikły wzrost i nie bardzo obfite występowanie, dlatego nie wnosi większej roli w proces żywienia królików.







     Szczaw kędzierzawy rośnie na łąkach i pastwiskach. Posiada bardzo charakterystyczne kwiatostany o barwie czerwonej. Liście szczawa kędzierzawego można znaleźć w koszonej trawie przy drogach i w rowach. Króliki bardzo chętnie zjadają tę roślinę. Nasiona oraz kwiatostany szczawa kędzierzawego nie posiadają żadnej wartości, ponieważ silnie drewnieje, dlatego króliki jedzą je niechętnie i w małych ilościach.



     Szczaw zwyczajny jest rośliną uprawianą w ogrodach na jarzynę, ale rośnie także dziko. Szczaw zwyczajny podawany razem z trawą stanowi bardzo dobrą paszę dla królików, ale podawany w większej ilości może działać szkodliwie.





     Starzec wiosenny to bardzo natrętny chwast ogrodowy, którego nasiona corocznie są roznoszone przez wiatr na duże odległości, w wyniku końcowym chwast rośnie na wszystkich grządkach. Starzec wiosenny jest rośliną bardzo odporną a duże mrozy, zaczyna kwitnąć bardzo wczesną wiosną i wydaje nasienie. Króliki bardzo chętnie zjadają tą roślinę, dlatego przy odchwaszczaniu ogródka należy ją zbierać i przeznaczyć na pokarm dla królików. Na pokarm dla królików starzec wiosenny nadaje się w stanie świeżym.



     Świerząbek zwisły posiada bardzo delikatne listki, które rozwijają się już wczesną wiosną. Bardzo szybko listki tej rośliny tworzą dużą rozetkę, z której następnie wyrastają około półtorametrowe łodygi kwiatowe. Świerząbek jest chwastem, który rośnie na łąkach i wpływa bardzo niekorzystnie na jakość uzyskiwanego siana. Świerząbek zwisły należy wykopywać razem z korzeniami, zużywając części zielone na paszę dla królików, którą one bardzo chętnie spożywają w każdej zadawanej ilości. Roślina ta nadaje się także do zakiszania i do suszenia na siano.



     Tasznik pospolity jest chwastem bardzo trudnym do wytępienia z ogrodów warzywnych. Do niedawna roślina ta była wyrzucana na kompost, ale nie jest to jednak konieczne, ponieważ jest ona bardzo chętnie zjadana przez króliki. Po okwitnięciu liście tasznika pospolitego zazwyczaj usychają, dlatego należy go skarmiać możliwie jak najwcześniej, ponieważ później obniża się bardzo wartość pokarmowa rośliny. Króliki równie chętnie zjadają dojrzałe, jak i niedojrzałe nasiona tasznika pospolitego.



     Wrotycz pospolity jest chwastem rozpowszechnionym na nasypach oraz przy torach kolejowych. Wrotycz pospolity posiada pierzaste liście, zaś jego kwiaty posiadają budowę koszyczkowatą o barwie żółtej, kwiaty występują na wierzchołku pędu. Wrotycz pospolity charakteryzuje się bardzo aromatycznym zapachem , dlatego króliki jedzą go bardzo chętnie zarówno w stanie świeżym, jak i pod postacią suszu. Wrotycz pospolity działa przeciwrobaczo oraz dodatnio wpływa na procesy trawienne. Jeśli będziemy ja zadawać królikom bardzo często może działać rozwalniająco.



     Złocień polny podczas suchego lata kiedy to porost zboża jest rzadki, opanowuje całe pola uprawne. Jest rośliną, która stanowi bardzo dobrą paszę dla królików. Po wysuszeniu nadaje się dobrze do przechowywania na zimę.








     Żarnowiec miotlasty zazwyczaj rośnie na stokach i pastwiskach, może urosnąć nawet na 2 metry. Żarnowiec posiada charakterystyczne żółte kwiaty, zaś kwitnie latem. Króliki bardzo chętnie zjadają tą roślinę, ale należy pamiętać, że wartość pokarmowa jest bardzo niewielka.





     Żółtlica drobnokwiatowa jest chwastem, który rozpowszechnił się bardzo mocno w ogrodach oraz na polach wśród okopowych. Nadaje się na pasze dla królików. Króliki stopniowo trzeba przyzwyczajać do tej rośliny, lecz po przekwitnięciu może stać się dla królików nawet paszą podstawową.





     Wrzos zwyczajny może być w hodowli królików używany jako pokarm. Posiada jednak małą wartość pokarmową i silnie zatwardzające działanie, dlatego ma znaczenie dietetyczne, a nawet lecznicze w niektórych chorobach królików przewodu pokarmowego.



     W żywieniu królików nie jesteśmy zdani wyłącznie na płody roli i łąki, możemy też wykorzystać w tym celu odpadki ogrodu kwiatowego. Bardzo dużo kwiatów ciętych czy też doniczkowych po przekwitnięciu można wykorzystać jako pasze dla królików, między innymi: astry, chryzantemy, dalie oraz goździki. Spośród uprawnych roślin kwiatkowych na paszę dla królików nie nadają się natomiast lub są dla nich wręcz szkodliwe: bluszcz ogrodowy, glicynia, fiołek alpejski, konwalia, nasturcja oraz oleander.